Over het project

Genderpro(o)f! is een tweejarig PWO-project (sept 2019 - aug 2021) dat genderbewust denken en handelen wil stimuleren in schoolteams, teams binnen de opvang van baby’s en peuters en teams in de buitenschoolse opvang. Daartoe hebben we twee ondersteuningstrajecten opgezet.

Het project reikt informatie en materiaal aan om teams bewust te maken van genderstereotiep denken en handelen, maar ook tools en interventies om te evolueren naar een genderbewuste leef- en leeromgeving.

De belangrijkste doelgroepen zijn de professionals in de kinderopvangorganisaties en het basisonderwijs, en de kinderen van 0-12 jaar en hun ouders. Het project focust op vier concrete domeinen: 1) ruimte en materialen, 2) spel en activiteiten, 3) interactie met kinderen, en 4) communicatie met ouders.

Stereotypen en vooroordelen

Stereotypen zijn alomtegenwoordig in onze samenleving. Op zich is dat niet erg, maar een overaanbod en een gebrek aan rolmodellen kunnen kinderen wel beperken in hun mogelijkheden. De gemiddelde verschillen tussen jongens en meisjes zijn immers heel klein (0,5% of minder), maar ze worden uitvergroot door de omgeving (opvoeding, media, groepsdruk …). Voor individuele verschillen of onderlinge gelijkenissen is vaak te weinig aandacht.

Kinderen oefenen vooral activiteiten waarin ze gestimuleerd worden, waardoor hun zelfvertrouwen en behendigheid groeit, en zo kunnen kleine verschillen uitgroeien tot een grote kloof. Ook kinderen met een migratieachtergrond of een fysieke beperking onderschatten zichzelf soms op basis van reacties uit hun omgeving en benutten niet hun volle potentieel. En ook wie buiten de binaire norm valt, krijgt het vaak lastig.

Vooroordelen kunnen dus leiden tot groepsdruk, prestatiedrang, schooluitval, onbenut talent en discriminatie.

Genderpro(o)f wil daarom professionals begeleiden die met jonge kinderen werken, van de kinderopvang tot het einde van de basisschool. Het ultieme doel van dit onderzoeksproject is meer gelijke kansen creëren voor elk kind. We willen geen verschillen bannen, maar net meer ruimte voor variatie creëren zodat elk kind voluit durft te kiezen voor zijn of haar talent.

Onderzoeksmateriaal

1. Concreet materiaal

Voor de kinderopvang en het basisonderwijs werd concreet werk- en reflectiemateriaal ontwikkeld en getest.

Werkboek voor de leerkracht

Voor elk teamlid met checklists, inspiratiefiches en tips om de vier dimensies aan te pakken.

Handleiding voor de gendercoach

Draaiboek voor verantwoordelijken of pedagogisch coaches en voor leerkrachten, zorgcoördinatoren, directie of beleidsondersteuners.

Teamstart

Opname met uitdagende stellingen en wetenschappelijke info om individuen of teams onder te dompelen in het thema.

Materialen voor het hele team

Posters, kalender, uitdagingen …

2. Praktijkgericht ontwerponderzoek

Dit onderzoek is een praktijkgericht ontwerponderzoek in co-creatie met de kinderdagverblijven en de basisscholen. Per dimensie werd telkens een eerste ontwerp van checklist en ander materiaal voorgelegd aan een kernteam in de organisatie. Na feedback werden de ontwerpen bijgestuurd en in een volgende stap opnieuw afgetoetst bij het team.

In het basisonderwijs werd er op drie verschillende manieren gewerkt:

  1. met een kernteam dat de brug is tussen het team en de onderzoekers, de schoolverandering aanstuurt en feedback terugkoppelt;
  2. met het hele schoolteam op personeelsvergaderingen,
  3. door vormingen voor individuele leerkrachten die de kennis uitdragen binnen de school.

In de kinderopvang werd enerzijds gewerkt met een kernteam bestaande uit een verantwoordelijke en een kindbegeleider, waarna de aanpak verder werd verfijnd via focusgroepen met het hele team. Daarnaast werd een online Train de trainer georganiseerd met verantwoordelijken en pedagogisch coaches. Zij gaven feedback op de materialen en toetsten aan de hand van opdrachten de vier dimensies af bij hun teams.

3. Genderbewust werken in de klas

Om leerlingen in de klas bewust te maken van genderstereotypen, werkten we een aantal activiteiten  uit die je vindt in de tabel hieronder. Voor de kleuterklas kan je ook te rade gaan in de toolkit 'Gender in de kleuterklas' van RoSa vzw.

Boekentips

Blijf op de hoogte van genderbewustzijn in het onderwijs

Genderpro(o)f was als een van de 200 projecten geselecteerd voor De Warmste Week van de vrt en de Koning Boudewijnstichting.

Via onderstaande Facebookpagina houden we graag geïnteresseerde leerkrachten, zorgcoördinatoren, beleidsondersteuners en anderen op de hoogte van de nieuwe vormingsreeksen en allerlei zaken die met genderbewustzijn en onderwijs te maken hebben.

Blijf op de hoogte van ons ruimere aanbod via onze nieuwsbrief #BlijvenLeren.

Maak kennis met het team

Samenwerken met ons?

Vraag onderzoek op maat aan

We helpen je graag met het formuleren van je onderzoeksvraag en -aanpak.